CBAM od 2026 roku - kluczowe zmiany dla importerów. Przewodnik przygotowany przez ATC Cargo

Od 1 stycznia 2026 r. zaczną obowiązywać nowe regulacje związane z mechanizmem CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism), obejmujące import wybranych towarów o wysokim śladzie węglowym na teren Unii Europejskiej. Poniżej przedstawiamy opracowanie, które w sposób praktyczny i usystematyzowany wyjaśnia nadchodzące zmiany oraz obowiązki importerów.

Naszym celem jest zapewnienie Państwu pełnego wsparcia oraz przygotowania do nowych wymogów prawnych.

Czym jest CBAM i kogo dotyczy?

CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) to mechanizm, którego zadaniem jest wyrównanie kosztów emisji CO₂ między producentami w UE a podmiotami działającymi poza Unią Europejską. W praktyce oznacza to, że towary o wysokim śladzie węglowym nie będą mogły trafiać na rynek UE po cenach wynikających z niższych standardów środowiskowych w krajach trzecich.

Obecnie CBAM obejmuje m.in.:

• stal i żelazo,
• aluminium,
• cement,
• nawozy,
• wodór,
• energię elektryczną.

Faza przejściowa CBAM do 31.12.2025 r.

W okresie przejściowym importerzy mają obowiązek raportowania emisji CO2, bez konieczności ponoszenia kosztów finansowych czy zakupu certyfikatów.

Najważniejsze zmiany od 1 stycznia 2026 r.

Zmiany wchodzące w życie w 2026 roku wprowadzają nowe, obowiązkowe procesy dla firm importujących towary objęte CBAM.

1. Import wyłącznie przez upoważnionego zgłaszającego CBAM (UZ CBAM)

Od 2026 r. import towarów objętych CBAM będzie możliwy jedynie przez podmioty posiadające status Upoważnionego Zgłaszającego CBAM.
Status ten uzyskuje się poprzez wniosek składany w unijnym portalu CBAM.

Uprawniony do złożenia wniosku jest:

• importer mający siedzibę w UE,
• pośredni przedstawiciel celny - po odpowiednim upoważnieniu.

W Polsce organem odpowiedzialnym będzie Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu.

Rozpoczęcie składania wniosków: 1 grudnia 2025 r.
Czas rozpatrywania: do 120 dni

2. Roczna deklaracja emisji CO2

Importerzy będą zobowiązani do corocznego raportowania:

• ilości importowanych towarów objętych CBAM,
• emisji związanych z ich produkcją.

3. Obowiązek zakupu certyfikatów CBAM

Każdy importer będzie musiał nabyć odpowiednią liczbę certyfikatów odzwierciedlających poziom emisji CO₂ przypisany do sprowadzanych produktów.

Próg 50 ton - kto musi uzyskać status UZ CBAM?

Importer nie jest zobowiązany do uzyskania statusu UZ CBAM, jeśli w skali roku:

• importuje łącznie poniżej 50 ton netto towarów objętych CBAM.

Wyjątki:

Limity nie obowiązują w przypadku importu:

• energii elektrycznej,
• wodoru.

W tych przypadkach obowiązki CBAM obowiązują niezależnie od ilości.

Jeśli importer planuje przekroczyć 50 ton w skali roku, a status UZ CBAM nie został przyznany, może on nadal realizować import, o ile:

• złoży wniosek przed przywozem, jednak nie później niż 31 marca 2026 r.

Jak uzyskać dostęp do unijnego portalu CBAM?

Dostęp odbywa się poprzez platformę PUESC.

Importerzy, którzy posiadali już uprawnienie „Dostęp do rejestru CBAM” w fazie przejściowej, uzyskają je automatycznie.
Pozostałym rekomendujemy niezwłoczne dokonanie rejestracji, aby w 2026 r. uniknąć opóźnień i utrudnień.

CBAM – najważniejsze informacje w skrócie

• Od 1.01.2026 import towarów objętych CBAM wymaga statusu UZ CBAM
• Obowiązkowa deklaracja roczna dotycząca emisji CO₂
• Konieczność zakupu certyfikatów CBAM
• Wnioski o status można składać od 1.12.2025 r.
• Rejestracja przez PUESC

Nadchodząca regulacja EUDR – obowiązki w zakresie produktów wolnych od wylesiania

Unia Europejska pracuje nad wdrożeniem kolejnej regulacji - EUDR (EU Deforestation Regulation), której celem jest zapewnienie, że wybrane towary nie przyczyniają się do niszczenia lasów.

EUDR obejmie m.in.:

• kawę,
• kakao,
• drewno,
• soję,
• kauczuk,
• wołowinę,
• olej palmowy.

Kluczowe terminy wdrożenia EUDR:

• 30 grudnia 2026 r. – średnie i duże przedsiębiorstwa
• 30 czerwca 2027 r. – mikro i małe przedsiębiorstwa

Obowiązki należytej staranności zostaną przypisane głównie pierwszemu operatorowi, który wprowadza towar na rynek UE, przy czym przewidziano uproszczenia dla mniejszych podmiotów.

Jak ATC Cargo może wesprzeć Państwa firmę?

Rekomendujemy przygotowanie się do nadchodzących zmian poprzez:

• weryfikację, czy sprowadzane towary podlegają CBAM,
• konsultacje z ekspertami ATC Cargo oraz naszej Agencji Celnej.

Pozostajemy do Państwa dyspozycji w przypadku pytań oraz potrzeby omówienia wpływu regulacji CBAM i EUDR na procesy importowe.